तीज हा भारतीय संस्कृतीतील एक महत्त्वाचा सण आहे, जो विशेषतः महिलांद्वारे साजरा केला जातो. या सणाचा मुख्य उद्देश पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी आणि सुख-समृद्धीच्या प्रार्थनेसाठी आहे. तीजचे मुख्यतः तीन प्रकार आहेत – हरियाली तीज, कजरी तीज आणि हरतालिका तीज. या लेखात आपण हरतालिका तीज 2024 ची पूजा विधी, कथा, व्रताचे नियम आणि त्याचे महत्त्व आणि फायदे यावर चर्चा करू.
हरतालिका तीज 2024 पूजा मुहूर्त
तारीख: 6 सप्टेंबर 2024
व्रत पारण वेळ: दुसऱ्या दिवशी सकाळी 07:00 वाजल्यापासून 09:00 वाजेपर्यंत
तीज व्रत कथा
तीज व्रताची कथा भगवान शिव आणि देवी पार्वती यांच्या पवित्र मिलनाशी संबंधित आहे. या व्रताचा मुख्य उद्देश पार्वतीजींनी केलेल्या कठोर तपस्येचे स्मरण करणे आहे. देवी पार्वतीने शिवजींना पती म्हणून प्राप्त करण्यासाठी 108 जन्मांची तपस्या केली होती. अखेरीस त्यांच्या कठोर साधनेमुळे प्रसन्न होऊन भगवान शिवांनी त्यांना पत्नी म्हणून स्वीकारले. या दिवशी विवाहित महिला देवी पार्वतीच्या आशीर्वादाने आपल्या पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी आणि सुख-समृद्धीसाठी प्रार्थना करतात.
तीज व्रत का केला जातो?
तीज व्रत मुख्यतः विवाहित महिलांद्वारे आपल्या पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी आणि सौभाग्यासाठी केला जातो. या दिवशी महिला संपूर्ण दिवस निर्जला व्रत करतात आणि भगवान शिव-पार्वतीची पूजा करतात. हे व्रत स्त्रीशक्ती, समर्पण आणि प्रेमाचे प्रतीक मानले जाते. तसेच अविवाहित मुलीही चांगला पती मिळावा म्हणून हे व्रत करतात.
तीज व्रताचे नियम आणि विधी
- तीज व्रत निर्जला ठेवले जाते, म्हणजे संपूर्ण दिवस पाणी न पिता व्रत केले जाते.
- व्रत करणाऱ्या महिलांनी नवीन वस्त्र धारण करावीत आणि संपूर्ण सोलह श्रृंगार करावे.
- भगवान शिव आणि देवी पार्वतीची पूजा केली जाते. पूजा विधीत बेलपत्र, धतूरा, फुले आणि मिठाई अर्पण केली जाते.
- तीजच्या दिवशी महिलांनी कथा ऐकावी आणि पार्वती देवीचा आशीर्वाद घ्यावा.
- दुसऱ्या दिवशी पारण केले जाते, ज्यामध्ये पाणी आणि अन्न ग्रहण केले जाते.
तीज व्रताचे फायदे
- सुखी वैवाहिक जीवन: या व्रताद्वारे पतीच्या दीर्घायुष्य, सुख आणि सौभाग्यासाठी प्रार्थना केली जाते.
- कौटुंबिक सुख-समृद्धी: तिज व्रत केल्याने दांपत्य जीवनात आनंद आणि शांती येते.
- आध्यात्मिक शांती: या व्रताद्वारे व्यक्तीला मानसिक आणि आध्यात्मिक शांती मिळते.
- पार्वती देवीचा आशीर्वाद: तिज व्रताद्वारे महिलांना देवी पार्वतीचा आशीर्वाद प्राप्त होतो, ज्यामुळे त्यांचे जीवन आनंदी होते.
तीजचे महत्त्व
तीज हा भारतीय संस्कृतीत अत्यंत महत्त्वपूर्ण आहे. हा फक्त धार्मिक व्रत नसून महिलांच्या जीवनात त्यांचे समर्पण, प्रेम आणि शक्तीचे प्रतीक आहे. तीज हा महिलांना आपल्या कुटुंबाच्या सुख-समृद्धीसाठी देवी पार्वती आणि भगवान शिव यांच्या पूजेसाठी एक विशेष संधी प्रदान करतो.
व्रताचे कठोर पालन हे दर्शवते की महिलाही आपल्या कुटुंबाच्या कल्याणासाठी कोणत्याही संकटाला सामोरे जाऊ शकतात. हा सण केवळ भारतातच नाही तर परदेशातील भारतीयांमध्येही श्रद्धा आणि आनंदाने साजरा केला जातो.
निष्कर्ष
या दिवशी विवाहित आणि अविवाहित महिला भगवान शिव आणि पार्वतीची पूजा करून आपल्या जीवनात सुख, समृद्धी आणि संतुलनाची प्रार्थना करतील. हा सण भारतीय संस्कृतीच्या गडद धार्मिक भावना आणि परंपरांना जिवंत ठेवण्यासाठी एक सशक्त माध्यम आहे.
